Groningen Airport Eelde is niet onmisbaar. De traumahelikopter heeft geen vliegveld nodig, zakelijk verkeer is er bijna niet en verduurzaming is een illusie | opinie
Paginagrote advertenties hebben niet geholpen: het openhouden van vliegveld Eelde is een gepasseerd station, stelt Jan Wittenberg.
Groningen Airport Eelde (GAE) kocht paginagrote advertenties in NRC Handelsblad en Dagblad van het Noorden (24 februari). Het was een oproep aan ‘Den Haag’ om het vliegveld open te houden. Leugens zoals ‘commerciële exploitatie van GAE is rendabel’ werden niet geschuwd.
Hielp het? Niet als je kijkt naar de uitkomst van het debat in de Tweede Kamer over de luchtvaartnota, de directe aanleiding om de advertenties te plaatsen. Na decennia van mislukte investeringen, is klip en klaar dat er geen economische en infrastructurele behoefte is aan dit vliegveld.
De aandeelhouders (de provincies) maken met de oproep aan Den Haag duidelijk dat ze de buitensporige exploitatiekosten niet meer willen opbrengen. Misleidende informatie als ‘kosten brandweer en beveiliging drukken de cijfers in het rood’ helpt ook niet, want GAE krijgt deze kosten en de luchtverkeersleiding al volledig vergoed.
Veel te weinig passagiers
Het probleem van GAE is bekend: veel te weinig passagiers.
De rechtse partijen in de Tweede Kamer namen het op voor Eelde, maar een meerderheid in de Kamer nam de oproep van GAE niet serieus. Ook de minister kwam niet verder dan het veelgehoorde mantra ‘de regio is aan zet’: „We bevorderen samenwerking, maar luchthavens zijn zelfstandige bedrijven die voor hun eigen exploitatie moeten zorgen.”
GAE moet dus z’n eigen broek ophouden. En dat gaat natuurlijk niet. Zelfs niet met de 46 miljoen euro die de aandeelhouders er in 2016 in stopten. Die zijn bijna op.
Gedegen bedrijfseconomische onderbouwing ontbreekt
Ondertussen stapelen de problemen zich op. Al in 2014 had GAE een nieuw luchthavenbesluit moeten hebben. Zonder gedegen bedrijfseconomische onderbouwing kan het Rijk dat besluit niet nemen omdat het juridisch niet stand zal houden. De Raad van State zal binnenkort een uitspraak doen over het huidige onwettige gebruik van het vliegveld.
Een groot probleem is de extreme overlast van de verouderde lestoestellen van de KLM-vliegschool. Deze toestellen zijn gemiddeld 23 jaar oud en stoten veel stikstof, CO2 en lood uit. Het aantal lesvluchten is momenteel drie keer zo hoog als in 2019 en de jaren daarvoor. Naast geluidoverlast is de looduitstoot onacceptabel. Lood is een gevaarlijke gif, vooral voor kinderen en zwangere vrouwen.
Al deze problemen bij elkaar en het feit dat er voor dit vliegveld geen aantoonbare maatschappelijke of economische betekenis is, leiden maar tot één conclusie: openhouden van vliegveld Eelde is een gepasseerd station.
Bittere pil voor aandeelhouders
Het is begrijpelijk dat dit voor de aandeelhouders een bittere pil is. Zeker na het verdampen van de tientallen miljoenen subsidies de laatste jaren. Kennelijk beschouwen de aandeelhouders zelf deze afloop als een afgang en proberen ze de schuld elders te leggen. Vandaar het aanhoudende vruchteloze gelobby in Den Haag om een bijdrage.
Deze strategie is mislukt: geen cent uit Den Haag. Conclusie: hou er een keer mee op. Dit vliegveld is niet onmisbaar.
De traumahelikopter heeft geen vliegveld nodig. Donorvluchten kunnen via Leeuwarden lopen. Zakelijk verkeer is er bijna niet. Bedrijven vliegen via Schiphol. En de KLM-vliegschool zal vermoedelijk sluiten vanwege de onvermijdelijke krimp van de KLM. Als er al een vliegopleiding nodig is dan kan dat elders veel beter met minder overlast.
Een rol van GAE in verduurzaming is een illusie want dat gebeurt door vliegtuigbouwers. Pijnlijk, maar onvermijdelijk: hou er mee op!
Jan Wittenberg is voorzitter van de Vereniging Omwonenden Luchthaven Eelde
|